Dış Kaynaklı Proje Süreçleri Yönetim Sistemi
İlikan rasimoğlu C. (Araştırmacı), Arda güney T.
“Halk Sağlığı Görsel İletişim Yöntemleri Analizi” projesi; görselliğin halk sağlığı iletişimini sağlama ve yayma biçimlerini tarihsel bir bakış açısıyla incelemeyi hedefler. Tüberküloz (TB, verem) ve Covid-19 mücadelesinde etkin bağışıklama ve ilaç tedavisinin uygulanmasından önce hijyen kurallarının topluma öğretilmesi ve bu yönde davranış değişikliğinin sağlanması yoluna gidilmiş, bu amaçla da halk sağlığı iletişim yöntemlerine başvurulmuştur. Halk sağlığı amaçlı bilgi aktarımında görsel iletişim, gösterim ve eğitim için olduğu gibi gündem oluşturma, görünürlük arttırma ve dikkat çekmede kullanılmaktadır ve toplumu şekillendirici özelliğe sahiptir. Tüberküloz ve Covid-19’un nüfusun genelini etkilemesi ve önlenebilmesinin mesafe, izolasyon ve ve hijyen ile ilişkilendirilmesi sağlık iletişiminde görselin duygusal ve yaratıcı iletişim avantajı ile alımlanmasına neden olmuştur. Her iki dönemde de halk sağlığı kapsamında çalışmalarda kolay erişim avantajı olduğu öne sürülen görsel iletişim tasarım yöntemlerine başvurulmuştur.
Projenin amacı, Türkiye tarihinde, erken cumhuriyet dönemi tüberküloz hastalığı ve Covid-19 ile mücadelede halk sağlığı iletişimini etkileyen görsel uygulamalardaki gelişimi ve söylemsel değişim parametrelerini analiz etmek ve gelecekteki olası pandemilerde sağlık iletişimi için karşılaştırma sağlayacak tarihsel bilgiyi sunmaktır. Covid-19 aşısı karşısında toplumun çeşitli kesimlerinde duyulan tereddütün gösterdiği gibi, bilim insanlarının ve siyasi otoritelerin tavsiye ve önlemlerinin toplumun çeşitli kesimlerinde olumsuz karşılanması yaygın olarak görülmektedir. Geçmişte yapılmış ulusal halk sağlığı iletişim yöntemlerini söylemsel açıdan incelemek ve günümüz ile karşılaştırmak “görsel iletişimi yetkin kullanma kıstaslarını öğrenme” hedefinde kolaylık sağlayacaktır. 11. Kalkınma planı 73. madde etkileşim olanaklarının yeni medya vasıtalarıyla çok daha çeşitli, hızlı ve kapsayıcı hale gelerek kişi ve toplulukların değer ve alışkanlıklarını değiştirmelerine sebep olduğunu ifade etmiştir. Bu proje, pandemiler çağı olarak nitelendirilen global sağlık krizleri döneminde devlet-toplum iletişiminde nüfusları düzenleyerek insan yaşamının etkilemek için üretilen biyopolitik söylemi görsel iletişim yöntemleri üzerinden kavramsal çerçeveye oturtmayı amaçlar. Bu bağlamda da iletişim politikaları üzerine beşeri bilimlerde ilerleme sunacaktır.
Bu araştırma, Türkiye’nin sağlık iletişiminde görsel kullanımını inceleyen bir tarihsel çoklu ortam eleştirel söylem analizidir. Erken cumhuriyet döneminde ve günümüzde geliştirilen halk sağlığı görsel iletişiminin imaj, grafik, illüstrasyon, fotoğraf, şema, arayüz tasarımı gibi medya tasarım ürünlerini inceler ve bu medya ürünlerini sağlık, tıp ve bilimsel ilerleme, devlet, vatandaş ve toplum kurgusalındaki tahayyül açısından analiz eder.
Bu araştırma, özgün olarak, sağlık konusunda görsel iletişim uygulamalarını topluma ulaşma ve toplumun katılımını teşvik yöntemi olarak inceler ve Türkiye nezdinde tarihsel karşılaştırma olanağı sağlar. Projenin diğer özgün yanı, sağlık iletişiminin analizindeki görsel iletişim tasarımı yönünden inceleme eksikliğini tamamlamasıdır. Projenin akademik yaygın etkisi, “Türkiye Görsel Halk Sağlığı İletişimi Analizi Raporu” hazırlanması, 4 bildiri sunumu, 2 SSCI indeksli tarih ve iletişim dergisinde akademik makale yayını ile 2 yüksek lisans bursiyerinin yetiştirilmesi ve araştırma bulgularından yola çıkarak uluslararası karşılaştırmalı yeni bir proje başvurusu olacaktır.