Dış Kaynaklı Proje Süreçleri Yönetim Sistemi
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) güncel verileri ele alındığında ülkemizde her gün sigara içen 15 yaş üstü birey sayısının ülke nüfusu geneline bölünerek hesaplanan yüzdeye göre ülkemiz %28 oranla dünyada 2. sırada yer almaktadır. Halk sağlığı problemlerinin önlenebilir başlıca nedenlerinden biri olan sigara, son yıllarda ülkemize ciddi bir sosyoekonomik yük sebebi haline de gelmiştir. Başta akciğer kanseri olmak üzere bilinen zararlı etkilerinin yanı sıra, sigara içimi oral mukozal lezyonlar ve periodontal hastalıklar için güçlü bir risk faktörü teşkil etmektedir. Periodontal hastalık ile sigara arasında ki ilişki literatürde geniş kapsamlı olarak incelenmiş olup, kullanım sıklığına bağlı olarak sigaranın cerrahi ve cerrahi olmayan periodontal tedaviye olan negatif etkisi de bilinmektedir. Bu zararlı etkilerinden ötürü, son yıllarda sigara üreticileri geleneksel sigaraya alternatif oluşturabilecek “daha az zararlı” alternatif tütün ürünleri geliştirme yoluna gitmektedirler. Bu ürünlerin başında yer alan ısıtılmış tütün ürünleri (heated-tobacco product-HTP), hem tütün içermesi ve hem de tütünü bir ısıtıcı yardımı ile geleneksel sigaradaki yanma prosedüründen farklı olarak ısıtarak tüketiciye tütün spesifik yanma ürünlerinden arındırılmış/ daha az yanma ürünü barındıran bir kimyasal içerikle nikotin sağlayarak elektronik sigaradan ayrışmaktadır. Ancak literatürde bu tipteki yeni nesil tütün ürünlerinin tüketimi ile oral-mukozal ve periodontal hastalıklar arasındaki ilişkiye dair oldukça kısıtlı veri mevcuttur. Bu nedenle, önerisi sunulan bu projede literatürde ilk kez geleneksel sigara ve HTP’lerin ağız ve diş sağlığı üzerine potansiyel toksisitelerinin insan gingiva fibroblast hücre hattı (hGF-1) ile in vitro olarak değerlendirilmesi ve her iki üründen izole edilen total partiküler madde (TPM) fazının kimyasal içeriğinin nikotin ve ağır metal yönünden aydınlatılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, sigara (TPMc) ve HTP’nin (TPMh) hGF-1hücre hattındaki sitotoksisite profili MTT testi ile, apoptotik/nekrotik hücre ölümü ve otofagozom oluşumuna etkisi akış sitometrisi ve western blot teknikleri ile değerlendirilecektir. TPMc ve TPMh aracılı potansiyel oksidatif ve inflamatuvar hasar hücre içi GSH, MDA düzeyi ve NO, IL-6 düzeyi ile değerlendirilecektir. Ayrıca doku yeniden şekillenmesinden sorumlu VEGF ve MMP-9 düzeyleri ELISA metotu ile ölçülecek; TPMc ve TPMh’nin gingival fibroblastlarda yara iyileşmedeki geciktirici etki potansiyeli in vitro hücre çizik testi ile değerlendirilecektir. Gerçekleştirilecek bu çalışma, literatüre belirtilen yönlerden önemli bir katkıda bulunarak ülkemize önemli bir sosyoekonomik yük olan tütün ürünlerinin özellikle genç nüfus tarafından tüketimine yönelik bir bilinç oluşmasına katkı sağlayacaktır.