Dış Kaynaklı Proje Süreçleri Yönetim Sistemi
Perklorik asit (ClO4¯) suda oldukça mobil ve stabil bir inorganik anyondur. Perklorik asidin
kimyasal özellikleri iyoda benzerdir ve sodyum-iyot taşıyıcısının (NIS) tiroid bezine iyot
taşımasını baskılar. Yetersiz iyot alımı durumunda, hassas popülasyonlarda (gebeler,
bebekler, çocuklar) tiroid disfonksiyonlarına neden olabilmektedir. Daha önceki çalışmada,
İstanbul, Kayseri ve Isparta'da 24-saatlik idrar örnekleri analiz edilmiş ve çalışmaya
katılanların perklorik aside maruz kaldığı görülmüştür. Ankara, Isparta, İstanbul, Kayseri ve
Sakarya şehirlerinden, tüm şehirleri kapsayacak şekilde toplam 145 rastgele örnek alınarak,
içme sularında perklorik asit düzeylerini belirlemek amaçlanmıştır. Perklorik asit analizleri için
HPLC-MS/MS yöntemi kullanılmıştır. Deteksiyon limiti ve kantifikasyon limiti, sırasıyla,
0.008 ve 0.026 µg/L olarak hesaplanmıştır. Analizler arası varyasyon (%CV) düşük ve orta
seviyedeki örnekler için hesaplanmıştır. Buna göre 0.4 ve 2 µg/L konsantrasyonundaki kontrol
örnekleri için %CV değerleri, sırasıyla, %6.72, 2 µg/L ve %2.72 olarak hesaplanmıştır.
Örneklerin %97.9'unda perklorik aside rastlanmıştır. Ölçülen perklorik asit değerleri 0.02 µg/L
ile 3.75 µg/L arasında değişmektedir. Örneklerin ortalaması 0.17 µg/L'dir. İstanbul, Ankara,
Sakarya, Kayseri ve Isparta illerindeki medyan değerleri, sırasıyla, 0.081, 0.081, 0.041, 0.27
ve 0.029 µg/L olarak bulunmuştur. En yüksek perklorik asit konsantrasyonu 3.75 µg/L olarak
Ankara'da ölçülmüştür. Kayseri ilinde medyan 0.27 µg/L bulunmuştur. %75 persentil 0.34 µg/L
ölçülmüştür. Örneklerdeki perklorik asit konsantrasyonları, EPA tarafından içme suları için
belirlenen güvenlik sınırının (15 µg/L) altında saptanmıştır. Sonuç olarak, bu şehirlerde
insanların maruz kaldığı perklorik asit kaynağının sular olmadığı gözlenmiştir. Asıl kaynağın
besin maddeleri olduğu düşünülmekte ve bundan sonra yapılacak araştırmaların bu yönde
devam etmesi gerekmektedir.