Dış Kaynaklı Proje Süreçleri Yönetim Sistemi
Çakır biçer N. (Yürütücü), Yılmaztürk M.
Doğumsal metabolik hastalık sınıflaması içinde yer alan protein metabolizması hastalıklarında yaşam boyu tıbbi beslenme tedavisi, günümüzde hala en etkin tedavi yöntemlerinin başında gelmektedir. Bu tedavide protein alımının kısıtlanmasının yanı sıra tıbbi formula ve tıbbi ürünlerin kullanımı elzemdir. Düşük proteinli tıbbi ürünler, doygunluğun, diyette çeşitliliğin sağlanmasına, enerji ve besin ögesi gereksinimlerinin karşılanmasına katkıda bulunurken, düşük proteinli olmayan muadillerine kıyasla bu ürünlerin maliyetleri daha yüksektir. Literatürde diyet kısıtlılığının çocuğun büyüme-gelişmesini olumsuz etkileyebildiğini, besin ögesi yetersizliklerine yol açabildiğini gösteren araştırmalar bulunmaktadır.
Diğer taraftan gıda güvencesizliği sıklığı toplumlarda artış gösteren ve sağlık ile yakından ilişkili olan bir kavramdır. Gıda güvencesizliği, yalnızca gıda mevcudiyetinin eksikliğini, gıdaya erişimi ve gıdanın hane içinde nasıl kullanıldığını değil, aynı zamanda bireylerin gıdaya erişimi üzerindeki belirsizlik, stres ve gıdanın kabul edilebilirliği anlamına da gelmektedir.
Protein metabolizması olan hastalarda beslenme tedavisi nedeniyle gelişebilecek enerji, besin ögesi yetersizliği ve büyüme-gelişme geriliği riskinin gıda güvencesizliği nedeniyle derinleşebileceği düşüncesiyle hazırlanan bu proje önerisi, bu hasta grubunda ve ailelerinde gıda güvencesizliği ile beslenme durumunun etkileşimini değerlendiren ilk araştırmadır. Araştırma, İstanbul Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Beslenme ve Metabolizma Kliniği’nden protein metabolizması hastalıkları tanısıyla takip edilen, 2-18 yaş arası hastalar ve aileleri ile yürütülecektir. Kurum izni ve etik kurul onayı sonrasında veri toplama formu ebeveynlere yüz yüze uygulanacaktır. Veri toplama formunda; çocuklarının ve ebeveynlerin demografik özelliklerine, hastalık tanı ve tedavisine yönelik medikal bilgilere yönelik sorular, ebeveynler için Akdeniz Diyeti Bağlılık Ölçeği (MEDAS), ailenin gıda güvencesizliği riskini incelemek için Besin Güvencesizliği Deneyimi Ölçeği (FIES) çocuğun düşük proteinli ürünleri tüketme sıklığına yönelik tüketim sıklığı anketi ve enerji, besin ögesi alımını değerlendirmek için besin tüketim kaydı formu yer almaktadır. Elde edilen verilerin istatistiksel açıdan uygun yöntemlerle değerlendirilmesi planlanmaktadır.
Bu proje sonuçlarının literatüre katkıda bulunacağı ve ilerideki çalışmalara yol gösterici olacağı düşünülmektedir. Bu projede yürütücü öğrencinin, akademik araştırma yürütme becerisi ve deneyimi kazanacağına inanılmaktadır. Ayrıca, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın Açlığa Son, Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam, Eşitsizliklerin Azaltılması amaçları doğrultusunda sunulan bu proje önerisinin gıda güvencesizliği ile beslenme durumu ilişkisinin saptanmasının, sorunlara yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesine olanak sağlayarak, sağlığın iyileştirilmesine ve bu hastalara yönelik eşitsizliklerin azaltılmasına katkı sunacağı ön görülmektedir.